Kategori: Raspberry Pi

Monitörsüz (Headless) Kurulum

Bu başlıkta anlatılan işlemlerin tamamı artık Rasberry Pi Imager ile imaj yazma işlemi sırasında gerçekleştirilebiliyor. Bu bölümdeki bilgiler pratik bir fayda sağlamasada Raspberry Pi Imager’ın bu işlemleri nasıl gerçekleştirdiğini ve Raspberry Pi OS’un yapısını anlamak açısından faydalı olabilir.

Raspberry Pi Imager ile Headless Kurulum Gerçekleştirilebilir

Bu başlıkta; Raspberry Pi Imager’ı kullanarak Raspberry Pi OS Lite dağıtımının kurulumunu ve yapılandırmasını gerçekleştireceğiz. Burada anlatacağımız kurulum türü headless (yani klavye ve monitöre ihtiyaç olmadan) olarak anılan türüdür. Bu kurulum türünde temel olarak SD karta işletim sistemi imajını yazıp, doğrudan SD kart üzerinde tanımlayacağımız ağ yapılandırma ayarları ile Raspberry Pi’ı ağ destekli olarak çalışmaya hazır hale getireceğiz. Kurulum sırasında ve sonrasında klavye, fare ve monitör gibi çevre birimlerine ihtiyaç duymayacağız. Raspberry Pi’ı uzaktan bağlanarak yönetecek ve kullanacağız.

Okumaya devam et “Monitörsüz (Headless) Kurulum”

USB Belleğe Kurulum Yapmak

Bu bölümde Raspberry Pi OS’u SD karta kurmak yerine USB Flaş belleğe nasıl kurabileceğimize bakacağız. Kurulum benzer şekilde USB’den bağlanan SSD/HDD/NvME diskler içinde gerçekleştirilebilir. Kurulum üzerinde USB 3.0 porta sahip olan Raspberry Pi 4 referans alınarak anlatılacaktır.

Okumaya devam et “USB Belleğe Kurulum Yapmak”

Raspberry Pi’a İşletim Sisteminin Yüklenmesi

Bu başlıkta Raspberry Pi bilgisayarımıza işletim sistemini yükleyerek çalışır hale getireceğiz. Bunun için aşağıdaki görselde yer alan bir çevre birimi yapılandırmasına ve en az 4GB’lık bir mikro SD hafıza kartına ihtiyacımız olacak.

Okumaya devam et “Raspberry Pi’a İşletim Sisteminin Yüklenmesi”

Raspberry Pi’a Samba Sunucusu Kurmak ve Yapılandırmak

Samba[1], Linux ve Unix işletim sistemleri ile Windows NT ve Windows 9x işletim sistemleri arasındaki iletişimi sağlayan bir ağ sunucusu uygulamasıdır ve günümüzde çoğu Linux dağıtımında standart olmuş temel ağ hizmetleri arasında yer alır. Günümüzde bir PC’ye Linux kurduğunuzda büyük ihtimalle Samba uygulaması da varsayılan olarak kurulmuş olacaktır. Bunu ağdaki Windows makinelerin yazıcı ve klasör paylaşımlarına erişebiliyor olmanızdan anlayabilirsiniz. Samba ile klasörler, yazıcılar ve tarayıcılar Linux ve Windows makineler arasında paylaştırılabilir. Örneğin Raspberry Pi’a bağlı harici bir diske Windows yüklü bilgisayarınızdan, bu uygulama sayesinde erişebilirsiniz. Samba aynı zamanda içerisinde SMB protokolünü de barındırır. SMB ile Windows ağlarının çalışma gruplarına katılabilir, Windows’un WINS (Windows Naming Service) hizmeti sayesinde bir Windows Ağı içerisinde ulaşılabilir olabilirsiniz. Görüldüğü gibi Samba daha çok Windows bilgisayarların yer aldığı ağ ortamlarında ortaklaşmak için kullanılan bir uygulama ve araçlar topluluğudur.

Okumaya devam et “Raspberry Pi’a Samba Sunucusu Kurmak ve Yapılandırmak”

Raspberry Pi İşletim Sistemleri

Çok hızlı bir şekilde yaygınlaşan Raspberry Pi bilgisayarı dünyada tek kart bilgisayar denilince akla ilk gelenlerden biridir. Buna bağlı olarak kullanıcı sayısı da her geçen gün artmaktadır. 2022 yılı itibari ile 40 milyon adet Raspberry Pi bilgisayarı satılmış durumdadır.

Okumaya devam et “Raspberry Pi İşletim Sistemleri”

Raspberry Pi Eklentileri (GPIO HATS)

Raspberry Pi, dünyadaki en yaygın tek kart bilgisayar (sbc – single board computer) sistemlerinden biridir ve buna paralel olarak birçok donanımsal eklenti veya diğer adıyla HAT (Hardware Attached on Top) geliştirilmiştir. HAT adı verilen eklenti kartları GPIO konnektörüne uyumlu olan soketi ile bağlanarak Raspberry Pi üzerinde bulunmayan veya zayıf olan bazı özelliklerin kullanılabilmesini ve eklenebilimesini sağlar.

Okumaya devam et “Raspberry Pi Eklentileri (GPIO HATS)”

Raspberry Pi’ın Çevre Birimleri

Raspberry Pi’ı donanımını bilinen klasik bilgisayarlardan ayıran bazı çevre birimleri vardır. Disk olarak kullandığı SD kart, güç ihtiyacını karşılamak için kullandığı besleme adaptörü, DSI port’undan bağlanan ekran ve CSI port’undan bağlanan kamera bunların başında gelir ve bu çevre birimlerini seçerken özel bir itina gerekir. Bu başlıkta çevre birimleri için gerek satın alma süreci hakkında gerekse de kullanım süresince karşılaşabileceğiniz durumlar hakkında bilgi verilecektir. DSI ve CSI port’ları hakkında bilgiye ayrı olarak donanım başlığı altından ulaşabilirsiniz. Ayrıca kitabın, kamera modülü ile ilgili bölümünde de detaylı bilgiler yer alıyor.

Okumaya devam et “Raspberry Pi’ın Çevre Birimleri”

Raspberry Pi Modelleri ve Satın Alma

Raspberry Pi’ın farklı ihtiyaçlara ve kullanım amaçlarına hitap eden A, B, Zero ve Compute Board olarak dört farklı modeli vardır. Modellerin fiziksel boyutları birbirinden farklı olmakla birlikte GPIO portları fiziksel olarak uyumludur. Modellerin sahip olduğu fiziksel ölçülerin karşılaştırmalı bir görseli aşağıda yer almaktadır.

Raspberry Pi A+, B+ ve Zero modellerinin boyutları

Okumaya devam et “Raspberry Pi Modelleri ve Satın Alma”

Neden Linux

Kitap boyunca kullanılan ve anlatılan Raspberry Pi OS bir Linux işletim sistemi dağıtımıdır. Linux ile ihtiyacınız olan her türlü yazılımı ücretsiz olarak alabiliyorken neden lisansların yasal yaptırımları ile uğraşasınız. İhtiyacınız olan bir yazılımı internette aramanıza gerek yok. Linux depoları ihtiyacınız olan tüm yazılımları içerir, tek komutla yüklemenizi ve güncelleştirmenizi sağlar ve bunu yaparken de diğer meşhur işletim sisteminin aksine bilgisayarınızı yeniden başlatmanıza bile gerek yoktur. Linux’ta masaüstü ortamınızı özelleştirerek konforunuzu yükseltebilirsiniz. Birbirinden bağımsız masaüstleri ile ekranınızı çok daha verimli kullanabilirsiniz. Üstelik Linux bunu çok daha az donanım gereksinimi ile yapabilir.

Okumaya devam et “Neden Linux”

GNU Linux ve GNU felsefesi

Linux yaygın bilinenin aksine kendi başına bir işletim sistemi değildir, sadece işletim sistemi çekirdeğidir ve günümüz kullanıcısının işletim sisteminden beklediği görevleri yerine getirmek ve kullanışlı bir çalışma ortamı oluşturmak anlamında bir altyapı sunmaz. Örneğin Linux çekirdeği bir işletim sisteminden beklenen CPU, bellek ve diğer donanım bileşenlerinin yönetimi ve organizasyonu konusunda çalışırken, kullanıcının programları başlatmak, yönetmek, dosya kopyalamak, oluşturmak, ağ ve internet bağlantısı kurmak gibi görevleri yerine getirmesi için bir imkân sağlamaz. Bunun için GNU araçları adı verilen açık kaynak kod araçlar topluluğu kullanılır.

Okumaya devam et “GNU Linux ve GNU felsefesi”

İşletim Sistemi ve Linux

İşletim sistemi, özünde bir bilgisayar programdır. Bu bilgisayar programı, diğer bütün programlardan önce çalışarak bilgisayarın donanım birimlerini kontrolü altına alır ve diğer programların çalışabilmesi için uygun bir ortam hazırlar. İşletim sistemi, bilgisayar açık olduğu sürece RAM bellekte yüklü ve çalışır durumdadır. İşletim sistemi temel olarak, üzerinde çalışan programlara ihtiyaç duydukları CPU zamanını ve belleği (RAM) verimli şekilde tahsis etmek için çalışır. Donanımlardan veya kullanıcı programlarından gelen giriş/çıkış çağrılarını işler, diğer programlar ve donanım birimleri arasında yönlendirir. Esasında oldukça fazla görevi olan ve programcılık açısından oldukça karmaşık kabul edilebilecek bir program olan işletim sistemi, diğer programların daha kolay, sadece amaçlarına yönelik olarak programlanabilmesine imkân tanımış olur. Eğer işletim sistemi olmasaydı, her bir program CPU’yu ve RAM’i tek başına kullanmak isteyecekti ve donanımları yönetmek zorunda kalacaktı. Ayrıca bu kaynakları diğer programlar ile nasıl paylaşacağını bilemeyecekti. Diğer taraftan, farklı donanımlar üzerinde çalışması gerektiğinde de her bir donanım ile (üreticisi ve modeli farklı donanımlar) nasıl iletişim kuracağını (G/Ç işlemleri) bilmesi gerekecekti (bu görevi işletim sistemine yüklenen driver yazılımları sağlar). Görüleceği gibi tüm bu önemli ve kritik görevleri hakkıyla yerine getirebilecek bir işletim sistemi programı şarttır. Linux tüm bu görevleri ve daha fazlasını başarılı ve verimli şekilde icra edebilen en iyi işletim sistemidir. Daha doğrusu işletim sistemi çekirdeğidir.

Okumaya devam et “İşletim Sistemi ve Linux”

Raspberry Pi Nedir?

Raspberry Pi’ın fotoğrafını yukarıda görebilirsiniz. Onu ilk defa görenler biraz garipseyeceklerdir. Raspberry Pi nedir ve onunla neler yapılabilir sorusu ile karşılaştığımda, bence ucu yeterince açık olan cevap şudur: “Raspberry Pi bir bilgisayardır ve bir bilgisayar ile neler yapabiliyorsanız daha fazlasını onunla yapabilirsiniz.” Raspberry Pi normal bir bilgisayara göre çok daha fazla avantaja ve yeteneğe sahiptir.

Okumaya devam et “Raspberry Pi Nedir?”

Raspberry Pi’a (Linux) MEB Kök Sertifikası Nasıl Yüklenir?

SSL (Secure Socket Layer), https gibi güvenli iletişim protokollerinin kullandığı şifreleme altyapısını sağlar. Güvenli bir protokol kullanarak gerçekleştirilen iletişim, her iki tarafta da (istemci ve sunucu) şifrelenerek aktarılır. Bunun için asimetrik şifreleme adı verilen bir yöntem kullanılır. Bu yönteme göre; özel ve açık anahtar adı verilen iki adet anahtar üretilmiştir. Açık anahtar herkesçe erişilebilirdir ve şifrelenmek istenen veri henüz istemci tarafında iken bu anahtar ile şifrelenerek gönderilir. Bu anahtarın şifrelediği veriyi sadece özel anahtar açabilir.

Okumaya devam et “Raspberry Pi’a (Linux) MEB Kök Sertifikası Nasıl Yüklenir?”

Raspberry Pi’yi SSH ile Uzaktan Yönetmek

Raspberry Pi’yi SSH kullanarak uzaktan yönetebilirsiniz. SSH (Secure SHell) uzaktaki bir bilgisayara güvenli bir şekilde bağlantı kurmak için kullanılan bir iletişim protokolü ve aynı zamanda bir ağ servisinin adıdır. Pi’de SSH servisi varsayılan olarak aktiftir. Bir PC üzerinden SSH ile Pi’nin komut konsoluna bağlanmak için bir SSH istemcisi program kullanılır. PuTTY en çok kullanılan SSH istemcisi programlardan birisidir ve ücresizdir. PuTTY’yi resmi web sitesi olan www.putty.org adresinden indirip çalıştırdığınızda sizi aşağıdaki gibi arabirim karşılar.

Okumaya devam et “Raspberry Pi’yi SSH ile Uzaktan Yönetmek”

Raspberry Pi’nin İnternet Hızını Ölçmek

Speedtest.net, geniş bant internet bağlantılarının hızını test etmek için en çok tercih edilen sitelerden birisidir. Raspberry Pi’nin internet hızını (download ve upload) komut satırından test etmek için bir speedtest.net istemcisi olan bir phyton betiğini kullanabilirsiniz. [1]

Okumaya devam et “Raspberry Pi’nin İnternet Hızını Ölçmek”