Kitap boyunca kullanılan ve anlatılan Raspberry Pi OS bir Linux işletim sistemi dağıtımıdır. Linux ile ihtiyacınız olan her türlü yazılımı ücretsiz olarak alabiliyorken neden lisansların yasal yaptırımları ile uğraşasınız. İhtiyacınız olan bir yazılımı internette aramanıza gerek yok. Linux depoları ihtiyacınız olan tüm yazılımları içerir, tek komutla yüklemenizi ve güncelleştirmenizi sağlar ve bunu yaparken de diğer meşhur işletim sisteminin aksine bilgisayarınızı yeniden başlatmanıza bile gerek yoktur. Linux’ta masaüstü ortamınızı özelleştirerek konforunuzu yükseltebilirsiniz. Birbirinden bağımsız masaüstleri ile ekranınızı çok daha verimli kullanabilirsiniz. Üstelik Linux bunu çok daha az donanım gereksinimi ile yapabilir.
Linux sistem güvenliğini temel alan mimarisi ile diğer ticari işletim sistemlerinden ayrılır; bu nedenle virüs derdiniz olmaz. Donanımlarınız için çok geniş bir dâhili sürücü desteğine sahiptir, yeni eklediğiniz donanım için sürücü arayışına girmenize gerek kalmaz. Donanımlarınız çoğu zaman otomatik tanınır ve yüklenir. Linux’ta karşılaşılan sorunlar hızlı şekilde giderilir ve kısa sürede güncellemeler yayınlanır, bu durum ticari işletim sistemlerinde ayları, hatta yılları bulabilir. Linux kullanarak her zaman güncel, kararlı ve güvenli bir işletim sistemi sahibi olursunuz.
Linux’un tüm bu avantajlarını maddeler halinde sıralamak gerekirse;
- Şeffaflık: Kullandığınız yazılımın açık kaynak kodlu olması onun arka planda aslında tam olarak ne yaptığından haberdar olmanızı sağlar.
- Mahremiyet: Ticari işletim sistemleri kullanıcılarından yüksek miktarda veri toplar. Bu verilerin önemli miktarını kullanıcı alışkanlıklarının ölçen anonimleştirilmiş veriler oluşturur. Daha doğrusu ticari işletim sistemleri bu verileri anonim olarak topladığını iddia eder; ama bu konuda bir garanti veremezler. Bir ticari işletim sisteminin mahremiyet ayarlarına göz attığınızda tüm veri seçeneklerinin ön tanımlı olarak paylaşılır durumda olduğunu görebilirsiniz. Tamam, işletim sisteminin üreticisi bu verileri bir basın açıklaması ile kamuya duyurmayacak; ama yine de bu ayarları tamamen kapatmak için birçok üçüncü parti program yüklemeniz gerekir. Linux ise kişisel mahremiyet adına mükemmel bir çözümdür ve kullanıcı verilerini toplamaz.
- Güvenlik: Linux diğer işletim sistemlerine göre daha güvenlidir. Linux dışındaki işletim sistemleri için çoğu zaman bir anti-virüs yazılımı kullanmak gerekir.
- Ücretsiz kullanım: Linux herkese açık ve ücretsiz bir işletim sistemidir. İşletim sistemi kullanmak için yüzlerce Türk Lirası ödemeye gerek yok. Özgür yazılımın babası Richard Stallman’ın dediği gibi biz özgür yazılım kullanmayı hak ediyoruz.
- En iyi topluluk desteği: Linux sisteminizde karşılaştığınız bir sorunu çözmek için uzman olmanıza gerek yok. Aynı sorunla karşılaşan insanların web’e bıraktığı çözüm notlarına göz atmanız veya bir e-posta listesine /foruma sorunuzu anlatan bir mesaj bırakmanız yeterlidir. Linux topluluğu yardım ve destek anlamında son derece cömerttir. Linux topluluğu bu anlamda diğer ticari işletim sistemlerinkine nazaran çok daha kalabalık ve fedakârdır.
- Güvenilirlik: Diğer ticari işletim sistemlerinin gün geçtikçe kararlılıkları azalır ve çoğu zaman sıfırdan yeni bir kurulumu gerektirir. Eğer Linux kullanıyorsanız bu konuda endişelenmenize gerek yok. Bu süre Linux’ta çok daha uzundur. Ticari işletim sistemlerinde sistem kararlılığını yeniden temin etmek için sistemi çokça yeniden başlatmanız gerekir, hatta bu bir alışkanlık haline gelmiştir diyebiliriz. Ticari işletim sistemlerine yeni bir yazılım yüklediğinizde, kaldırdığınızda ya da bir sistem güncellemesi yüklendiğinde sıklıkla yeniden başlatma gerekir. Bu gibi durumlarda Linux’u yeniden başlatmanıza gerek yoktur. Bir Linux sistemi yeniden başlatma gerekmeden kararlı şekilde aylarca çalışabilir, hatta bu konuda yıllara varan rekorlar da vardır. Linux’un güvenilir olduğunu kanıtlayan bir başka gerçek de web sunucuları. Google ve Facebook gibi internet devlerinin çoğunun Linux ile çalıştığını gözlemleyebilirsiniz.
- Donanım ihtiyacı: Linux dışındaki ticari işletim sistemleri çalışabilmeleri için asgari bir donanım yapılandırmasını şart koşar. Ticari işletim sistemlerinin gelişim evrelerine bakıldığında bu ihtiyaç yıllar geçtikçe artan bir ivmeyle çoğalmaktadır. Linux’u ise 256MB RAM’i olan bir bilgisayar da dâhi çalıştırabilirsiniz. Hatta gömülü bilgisayarlar söz konusu olduğunda bu ihtiyaç birkaç Megabyte’a kadar düşer.
- Programcılar için mükemmeldir: Linux çoğu programlama dilini destekler ve kullanışlı bir programlama ortamı sunar. Hatta komut kabuğunun betik dili yetenekleri çoğu programcı için cezbedicidir.
- Yazılım güncellemeleri: Ticari işletim sistemlerinde ortaya çıkan hatalar Linux’a göre çok daha geç yamalanır. Linux bu konuda çok hızlıdır.
- Özelleştirme: Linux’un ticari işletim sistemlerine göre en büyük avantajı özelleştirmedir. Eğer işletim sisteminizin görünümü ve özelliklerini kendinize göre özelleştirmek istiyorsanız Linux tam size göredir.
- Dağıtım çeşitliliği: Linux’ta ihtiyaçlarınıza göre özelleştirilmiş tonlarca dağıtım vardır. Ticari işletim sistemlerinde ise bunu üçüncü parti yazılımlara tonlarca lisans ücreti ödeyerek yapabilirsiniz. Örneğin hacker’lar (güvenlik araştırmacıları) için, programcılar için veya çok eski bilgisayarlarda çalışmak üzere birçok Linux dağıtımı vardır.
LKD – Linux Kullanıcıları Derneği
Bu başlık LKD listesinden alınmıştır.
“Türkiye’de de dünyanın her yerinde olduğu gibi Linux ile tanışmak isteyen ve yukarıda vaad edilen şekilde bir bilgisayar yaşantısına adım atmak isteyen kişileri bir araya getirmek ve desteklemek vazifesini üstlenmiş ciddi ve özverili organizasyonlar mevcuttur. LKD (Linux Kullanıcıları Derneği), tüm Linux camiasının buluşma noktası olmayı hedefleyen ve bütün özgür yazılım hareketlerine kucak açmış bir dernektir. Her yıl düzenlenen ve 4 gün süren Linux Şenlikleri ile 3-4 paralel salonda yapılan seminer oturumları ile insanlar Linux ile ilgili çeşitli konularda bilgilendirilmekte, hiç bilmeyenlerden profesyonel bilgisayar kullanıcılarına kadar herkesin faydalanabileceği etkinliklere Türkiye’nin dört yanından konuşmacılar ve izleyiciler katılmaktadır. E-posta listelerinde özgür yazılım ve Linux konusunda yardım almak isteyen kişilere yardım edilmekte, düzenli ve gezici seminerler ile kitleler ücretsiz bilgilendirilmektedir. Türkçeleştirme, yeni özgür yazılımların geliştirilmesi gibi çalışmalara destek verilmektedir.
Şu anda nerede ise tüm üniversite bilgi işlem merkezlerinin yanı sıra, NASA, IBM, HP, Boeing, HSBC, CityBank, SonyEricsson, Nokia, Siemens, Samsung, General Motors, Hyundai, Oracle, EToys gibi çok büyük kuruluşlar Linux kullanmakta ve bir şekilde özgür yazılımlara destek olmaktadırlar.
Peki, şu anda nasıl Linux sahibi olabilir ve onu kullanmaya başlayabilirsiniz? Bu sorunun yanıtı da çok basittir:
- Eğer internet bağlantınız yoksa en yakın üniversitenin bilgi işlem dairesine 3 adet boş CD ile gidip size tavsiye ettikleri bir Linux dağıtımını çekmelerini rica edin.
- http://liste.linux.org.tr adresindeki e-posta listelerinden Linux listesine üye olun ve ‘ben linux kullanmak istiyorum, bana yardım edin’ deyin.
Eğer çaba sarf etmeyi göze almışsanız sonrasının nasıl geldiğine siz de şaşıracaksınız.
Bütün bunlar sanki bir pazarlama şirketinin serzenişleri gibi görünmekte, insanın aklına “Peki, bunca insan neden bu fikrin peşinden koşturuyor? Bu kişilerin menfaati nedir?” soruları takılmaktadır.
Siz kabul etmeseniz de özgür yazılımlar ve Linux sizin kullanmanız için hiçbir karşılık beklemeden size sunulmuş birer hediyedir. Sizin malınızdırlar ve ona sahip çıkmak ya da çıkmamak özgürlüğü de diğer tüm özgürlükleriniz gibi sizin elinizdedir. Bu akım ve bu akımın ürettikleri, toplumların refah seviyesini yükseltmek için çalışan bilime ve gelecek nesillere bir mirastır.”
Richard M. Stallman’ın söylediği gibi, ‘Özgür yazılım kullanmayı hak ediyorsunuz’.
