Açık kaynak bir bilgisayar yazılımının makina diline dönüştürülüp kullanımından önceki, programcılar tarafından okunur, anlaşılır, yeni amaçlara uygun değiştirilebilir halinin gizli tutulmayıp, açık halinde kamuyla paylaşılıyor olmasına verilen isimdir. Açık kaynak kodlu programın kullanımı genelde ücretsizdir ve düzenlenmesini herkes için açık tutar. Açık kaynaklı yazılımlar içinde özgür bir yazılım lisansı ile lisanslanmış olan yazılımlar, özgür yazılım sınıfına girerler. Tüm özgür yazılımlar, aynı zamanda açık kaynaklı yazılımlardır. Ancak her açık kaynak yazılım, özgür yazılım olmayabilir. Wikipedia
Tek dosyadan oluşan bir resim galeri script’i, tek bir PHP dosyasındaki bir web galerisi. Tek yapmanız gereken, bir galeri yapmak için betiği resim içeren herhangi bir dizine kopyalamaktır. Alt dizinler alt galeriler olacak. Resimler ve dizinler için küçük resimler otomatik olarak oluşturulur. Tek Dosya PHP Galerisi herhangi bir yapılandırma veya programlama becerisi gerektirmez.
Projenin sayfasına gitmek için buraya demo sayfası için buraya tıklatın.
Veri ızgaraları ya da data grid’ler veritabanı tablolarının listelenmesi, filtrelenmesi ve düzenlenmesi amacıyla programlamayı oldukça kolaylaştıran web nesneleridir. Örneğin bir grid ile ürünleri listeletebilir, istediğiniz ürünleri filtreleyebilir ya da sıralayabilirsiniz. Emin Kadığlu dostumun katkıları ile paylaştığım aşağıdakiörnek uygulaması, bu özelliklerin yanında modal form aracılığı ile canlı düzenlemeyi de desteklemesi açısından güzel bir örnek oldu. Ayrıca, bu örnek Bootstrap kullandığından kolayca farklı temalara da uyarlanabilir.
Örnek uygulama çatı olarak datatables ve jquery kütüphanelerini kullanıyor. Datatables listeleme ve filtreleme özelliklerini kullanabilmek için bir PHP betiği sağlıyor fakat modal form ile canlı düzenleme için Datatables Editor eklentisinin satın alınmasını gerektiriyor. Emin dostumun kendi yazdığı editör kısmı da bu anlamda temel ihtiyaçları giderecek özellikte. Aşağıda uygulamanın ekran görüntüsünü ve kodlarını paylaşıyorum. Umarım faydalı olur.
Yaklaşık 10 yıldır kullandığım ve bakımını yaptığım Uniform Server‘i terk etmenin zamanı gelmiş. Geliştirmekte olduğum yeni projem için alelade bir Google araması ile keşfettiğim UwAmp, PHP ve MySQL ile kod geliştiren herkesin en azından bir göz atması gereken bir WAMP server.
Pattanak diye girelim konuya. Sıradan projeksiyonlarda parlaklık (ansi-lumen) değeri RGB (3 ana renk) için veriliyor.
Projection mapping’de kullanılan projeksiyonlarda Siyah & Beyaz karşıt oranı (W&B Contrast) ve parlaklık (ansi lümen) değerleri ön plana çıkıyor.
Bu fark şu anlama geliyor: Klasik projeksiyonların zayıf yanı siyah rengi (ışıksız bölge) parlak ampulden dolayı tam verememesi. Yani bu tür projektörlede karanlıkta kalması gereken bölge bazen istenildiği gibi karartılamamakda.
Örneğin bu iş için (projection mapping) dış ortamlar da dahi kullanılabilen şu cihazın parlaklık değerleri şöyle verilmiş:
6.000 ANSI Lm in RGB version
12.000 ANSI Lm in B&W versionBu oldukça parlak çıktı verebilen profesyonel bir cihaz.
Projeksiyon cihazlarının görüntüyü yansıtmakta kullandığı üç teknoloji var: LCD (Sıvı Kristal Ekran), DLP (Dijital Işık İşleme) ve ikisinin hibriti olan LCoS. DLP, görüntüyü oluşturmak için binlerce küçük aynayı kullanırken LCD, düz ekran TV’lerde kullanılan teknolojiye benzer.
Kontrast başarısına göre projeksiyon teknolojileri:
LCoS
LCD
DLP
Çoğu projektör Auto Iris (otomatik diyafram) teknolojisine sahiptir. Auto Iris görüntünün bir kısmında parlak renkler verilirken aynı görüntünün başka bir kısmında karanlık bölgeler yaratmayı sağlıyor. Bu özellik cihazın üzerinden devreye alınıp kapatılabilmekte.
Kontrast oranında en iyi projektörler JVC‘nin D-ILA ürünleri ardından Sony’nin SXRD ürünleri geliyor. Piyasadaki mevcut projektörler arasından kapsamlı bir arama yapmak için projectorcentral sitesini kullanabilir.
Bir diğer önemli konuda çözünürlük… Birçok üretici cihazlarının HD destekli olduğunu söyler fakat bu çoğu durumda HD görüntü girişini kabul ettiği anlamına gelir. Gerçek bir HD projeksiyon HD çıktı verebilmelidir. Mapping yaparken uzak mesafelerden (5m ve üstü) keskin ve net görüntü (dolayısıyla gerçekci) elde etmek için projeksiyonun çözünürlüğünün yüksek olması önemli bir unsurdur.
Özetle; Video Projection Mapping yapmak için şu argümanların en yüksek değerli olanlarına bakılmalıdır:
LCoS teknolojisi
B&W/RGB parlaklığı (lümen)
Kontrast oranı
Çözünürlük
Video mapping hakkında sanatsal bir çalışmayı şuradan izleyebilirsiniz.
Video Mapping adına güzel örneklerin içinde barındırıldığı çalışma:
Video Haritalama Yazılımları (Video Mapping Softwares)
OfxPiMapper, Raspberry Pi ile bağımsız projeksiyon mapping ve daha fazlasını yapmak için kullanılabilir. Örneğin 10 farklı lokasyonda (bir müze veya farklı izleme açılarına sahip bir maket) “birbirinden bağımsız” projeksiyon mapping yapmanız gerektiğinini düşünün. Bunun için 10 adet bilgisayara ihtiyacınız var. Aslında hayır! OfPixMapper sizi kurtarmak için burada!
OfxPiMapper ile yapılmış çalışmaları izlemek için buraya tıklayın.
OfxPiMapper, C++’da yüksek performanslı olarak grafik, video ve ses işlemek için çok platformlu bir açık kaynak yaratıcı programlama kütüphanesi olan OpenFrameworks için bir modülüdür. Tüm işletim sistemlerinde çalışan (portable API) yapısı ile video işleme ve kamera kontrol konularında kullanılan openFrameworks için bir modül yapısındadır.
VPT (VideoProjectionTool), HC Gilje tarafından oluşturulan Mac ve Windows için ücretsiz çok amaçlı gerçek zamanlı projeksiyon eşleştrime yazılımıdır.
Karmaşık formlar üzerine video projeksiyonu yapma yanında bir projeksiyonu belirli bir alana / yüzeye uyarlamak, kaydedilmiş ve canlı çekimleri birleştirmek, çoklu ekran HD oynatımı için, arduino sensörleri veya kamera izlemeyi kullanarak etkileşimli kurulumlar için kullanılabililir
Visution Mapio, projeksiyon gösterileri oluşturmak için güçlü bir çözümdür. Artık standart ekranla değil, aynı zamanda silindirik ve küresel ve çeşitli şekiller de dahil olmak üzere herhangi bir eğimle çalışabilirsiniz. Sınırsız dilimler herhangi bir alanı kapsayacak şekilde videoları ayırmanıza olanak tanır. Panoramik ve 3B sahneleri düzenlemek için birden fazla projektör kullanabilirsiniz.
Visution Mapio dijital sanatta, haritalama sahnesinde bir adım ilerlemenize yardımcı olacaktır. Youtube’da örnek videolar izlemek için tıklayın.
Ticari olmayan kullanımlar için ücretsiz olan TouchDesigner, çarpıcı gerçek zamanlı projeler ve zengin kullanıcı deneyimleri oluşturmak için ihtiyaç duyduğunuz araçlarla donatan görsel bir geliştirme platformudur. İster etkileşimli medya sistemleri, mimari projeksiyonlar, canlı müzik görselleri isterse de en yeni yaratıcı dürtülerinizi hızlı prototip haline getiriyorsanız, TouchDesigner hepsini yapabilen bir platformdur.
Splash, çok projektörlü kurulumları hedef alan ancak küçük kurulumlar için de iyi çalışan açık kaynaklı bir video haritalama yazılımıdır (Linux ve OSX için). Daha geniş bir iş hattının bir parçası olarak düşünülmüştür, bu nedenle video haritalama üzerine yoğunlaşır ve birden fazla iletişim aracı vasıtasıyla diğer yazılımlara içerik yaratılmasına izin verir.
Ana özellikleri:
– Hemen hemen sınırsız sayıda çıktı: Splash, grafik kartların herhangi bir sayısının yanı sıra video bölücüleri de idare edebilir,
– Yüksek performanslar: 8 çıkışla eşlenen 30Hz video ile 6144 × 6144 ile başarıyla test edildi,
– Video projeksiyon cihazlarının yarı otomatik kalibrasyonu (dahili ve harici parametreler),
– Harmanlamanın otomatik kalibrasyonu,
– Otomatik kolorimetrik kalibrasyon (bir gPhoto uyumlu fotoğraf makinesi ile),
– Son donanımlarda (OpenGL 4.3+), karışımın gerçek zamanlı güncellenmesi (örneğin, hareketli nesneler üzerinde harita oluşturmak için)
– Sık kullanılan video formatı yanı sıra Hap sıkıştırılmış format varyasyonları okuyabilir,
– Linux’ta V4L2 standardıyla uyumlu giriş kartlarını ve kameraları veya Linux’ta OpenCV ile uyumlu herhangi bir kamerayı okur,
– OSX’de Sifon ile uyumlu,
– Bir eklenti aracılığıyla Blender ile iletişim kurar.
Projeksiyon haritalama için yardımcı araçtır. Çalışırken gerçek zamanlı olarak 3d yansıtmalı görüntüyü önizleyebilirsiniz. Bu uygulama, Siphon veya Spout’u destekleyen uygulamalardan görüntü alabilir (ör. After Effects, VDMX, Arena). Bu yazılım openFrameworks kullanılarak yazılmıştır.
Kolay Video İşaretleme sloganı ile markette yerini alan ve Multi Projector desteğine sahip başarılı bir yazılım. Programın kullanımı ve yapılabilecekler konusunda ana sayfasındaki videolar izlenebilir.
Arkaos, Arkaos GrandVJ XT (799 $) ve Arkaos MediaMasterPro (2.379,00 $) gibi iki güçlü projeksiyon eşleme (mapping) yazılımına sahiptir. GrandVJ XT, Video Eşleştiricisi uzantısı gibi uzman özelliklerini ekleyerek projeksiyon haritalama ve GrandVJ’nin gerçek zamanlı video mikseri yazılımına birden fazla görüntünün gelişmiş yönetimi yapılmasına izin vererek anında 8 katman’a kadar video oluşturmasına olanak tanır. MediaMaster Pro, güçlü bir bilgisayarı canlı veya programlanmış HD video şovlarını müzik ve ışık ile senkronize edebilen tam teşekküllü bir medya sunucusuna dönüştürecektir. Masa operatörleri ve aydınlatma tasarımcıları için özel olarak geliştirilmiştir.
GrandVJ XT, VideoMapper uzantısındaki sanal “yüzeylere” katman veya hücre çıkışı gönderebilir. Bu yüzeyler ölçeklenebilir, deforme olabilir ve herhangi bir fiziksel çıktıya atanabilir. Bir çıktı, tam ekran görsel veya birkaç eşlemeli görsel bir kompozisyon olarak görüntülenebilir, böylece farklı çözünürlüklerde bile LED ekran setinde kolayca karmaşık görsel kompozisyonlar oluşturabilirsiniz – veya sadece bir video projektörüne çıktılar ve yüzeyleri herhangi bir fiziksel hacimde (nesneler veya binalar gibi) akıtacak şekilde deforme edebilir.
Tasarım, sıralama ve kontrol. Dünyadaki ilk entegre video üretim paketi olan d3, sadece bir medya sunucusu değildir. Gerçek zamanlı bir 3D sahne simülatörü temel alınarak, şovunuzu tasarlamak, sunmak, iletmek, sıralamak ve oynatmak için gereken tek çözüm. D3, sahne takımları, mekanlar, LED ekranlar, projeksiyon, aydınlatma ve hareketli sahne unsurlarıyla çalışmanıza ve kendi dizüstü bilgisayarınızda veya özel d3 donanımınızda çalışan tek bir sezgisel yazılım çözümüne tamamen entegre olmasını sağlar. Yazılım hakkında daha fazla bilgi için: http://www.d3technologies.com/why_d3#.WOj7bEXyjR0
Sahne Alanı Tasarımcısı olarak anılan yazılım OSX ve Windows için geliştirilmiştir. Dizüstü bilgisayarlardan üst düzey iş istasyonlarına kadar ortak bilgisayar donanımı üzerinde çalışabilir.
Sahne Tasarımcısı, medya sunucusu yazılımıyla çalışmanın mümkün olduğunca basit olmasını sağlar. İpucu tabanlı bir video şovu birkaç basit adımda derlenebilir: Ortamı içe aktarın, bir çalma listesi oluşturun, çıktıyı çözecek şekilde hazırlayın.
Android cihazları root’lamaya çalışırken android cihazın açılış sürecini merak ettim ve küçük bir araştırmaya girdim. Sonra büyüdü tabi. Çok şey öğrendim. Öğrendiklerimi bir akış şemasında derli toplu bir hale getirmek isteyince de “Android Boot Process” şeması ortaya çıktı. Şemayı uzmanlarına teyit ettiremedim umarım hatalı bir yerleri yoktur.
Yıllar önce sosyologlar, elemanları eşit düzeyde uzman (yahut cahil) olan bir kitlenin ortalama fikrinin, aynı kitleden tesadüfen seçilen tek elemanın fikrinden daha güvenilir bir gösterge olduğunu keşfetmişler ve adını da Delphi etkisi koymuşlardı.
Özgür ve açık kaynaklı modelde, bu hakların verilmesi iki yükümlülüğü de beraberinde getirir; aynı haklar orjinal çözüm veya iyileştirilmiş sürüm (0.1.2) paylaşıldığında devredilmelidir ve katkıda bulunanlar, herhangi bir sürümü paylaşıldığında belirtilmelidir. Açık kaynaklı model bu haliyle Platon’un Akademia’sının bir devamıdır.
Bilimsel etik, teorilerin ortaklaşa hazırlandığı ve hataların görülüp, tüm bilim camiasının eleştirileri yoluyla aşama aşama düzeltildiği bir mode gerektirir. Elbette ki bilim adamları bu modeli, salt etik nedenlerden dolayı değil, aynı zamanda bilimsel bilgiye ulaşmanın en başarılı yolu olduğu için seçtiler. Doğa hakkında bildiklerimizin tümü, bu akademik veya bilimsel modele dayanır.
Kitaptan bazı alıntılar:
Her iyi yazılım, programcısının kendi yarasını kaşımasıyla başlar.
İyi programcı ne yazacağını bilen programcıdır. Ama, neyi yeniden yazacağını (ve kullanacağını) bilen programcı, büyük programcıdır.
Kod paylaşımını öne çıkaran bir yazılım kültüründe evrim, projenin doğal sürecidir.
Programın oluşumunda kullanıcıların katkısına başvurmak, kod geliştirme ve arıza (hata) gidermede en etkili ve rahat yoldur.
İcatların anası zaruretlerdir.
Geliştirme ortağı havuzu ve beta sınayıcı yeterince büyükse, sorunlar çabucak belirlenir ve halledilir.
Beta sınayıcılarınıza en değerli kaynaklarınız olarak muamele ederseniz, en değerli karşılığı vereceklerdir.
Genellikle en çarpıcı ve yenilikçi çözümlere, problem konseptinizin yanlış olduğunu fark etmekle kavuşursunuz.
Bir pesimistin WordPress deneyimleri. Biraz bardağın boş tarafı biraz da deneyim.
WordPress kullanmanın en ciddi dez avantajı muhtemel güvenlik açıkları ile karşılaşma riskinizin yüksek olmasıdır. Bu risk WordPress’in dünyada kullanılan en popüler içerik yönetim sistemlerinden biri olmasından kaynaklanır (CMS – Content Management System)
WordPress varsayılan olarak içerik sayfalarına numaralandırılmış kalıcı bağlantılar verir ve çoğu kullanıcı bunu kategorisel ve anlamlı URL adreslerine dönüştürmenin başarısından habersizdir. Bu kötü bir özelliktir.
WordPress’in geliştiricileri son kullanıcıya herhangi bir destek hizmeti sunmuyor. Son kullanıcı bu ihtiyacını topluluğun forum ve e-posta listelerinden karşılamak zorunda kalırken, nadiren de olsa çeşitli destek talebi ve sorularında da yanıtsız kaldığını görebilirsiniz.
WordPress eklentileri daha çok amatör kullanım içindir ve profesyonel geliştiricilerin ihtiyacını gidermez. Bu sorun özellikle özgün temanız ile mevcut eklentileri entegre etmeye çalışırken karşınıza çıkar.
Çok da standart olmayan eklenti kodlarını inceleyip anlamak zaman israfına neden olabilir. Eklentilerin çoğu tamamen ücretsizdir fakat doğru eklentiyi bulmak bazen çok fazla zamanınızı alabilir. Durum böyleyken birçok eklentinin de yıllarca güncellenmediğini ve herhangi bir destek verilmediğine de şahit olabilirsiniz. Tam da doğru eklentiyi bulduğunuzu düşündüğünüzde eklentinin sitenin diğer fonksiyonlarına bağlı olarak sitenin aniden istenildiği gibi çalışmamasına, sitenin normal işleyişini olumsuz etkilemeye ve hatta tarayıcı uyumsuzluklarının oluşmasına da neden olabilir.
WordPress inanılmaz derecede eski sürümlerine uyumluluk sağlar. Bu iyi bir özellik gibi gözükse de WordPress’in programlandığı dil olan PHP’nin modern özelliklerinin kullanılmasını kısıtlamıştır.
Performans. Kod satırı yüksek bir tema ve çok sayıda eklenti kullanıyorsanız WordPress süpriz derecede yüksek bellek ve CPU kaynağına gereksinim duyduğuna kısa sürede şahit olursunuz. Bu noktada önbellek (cache) eklentisi veya web sunucu önbelleklemesi kullanma zorunluluğu ortaya çıkar.
1 haftadır zaman zaman varnish cache sunucusu, çöküyor
watcheri bunu algılıyor killiyor, buraya kadar bir sorun yok
ama ne hikmetse tekrar başlatmıyor ve servis kapalı kalıyor.
Hata loglarındada birşey görünmüyor, varnish cache alanıda 256mb
okuduğum dökümanlarda cache alanının büyük olduğundan,
sistem swap alanı takası esnasında oluşan bootle neck,
sistemin fiziksel ramı kalmadığından vs olabileceği yazılmış ancak hiç biri
benim için geçerli bir durum değil.
sistem loglarında birşey görünmüyor bu cli killing mesajı haricindede..
bende şöyle bir betiği konsolda açık bırakar bu işi hallettim belki sizinde işinize yarar,
bu betik servis kapalı kaldığında manuel yeniden başlatıyor.
Grep aracı ile email harvesting çok kolay. Aşağıdaki regex filtresi list.csv dosyası içindeki eposta adreslerini ayıklayıp epostalar.txt dosyasına kaydeder.
Evde kullandığım kablosuz erişim noktası (U.S Robotics 5451) düzenli aralıklarla kilitlendiği için enerjisini kesip yeniden başlatıyordum. Bu tür paket yönlendirmesi yapan cihazlar zaman zaman kararlılıklarını yitirip yeniden başlatılmaya ihtiyaç duyabiliyor (MODEM/HUB/SWITCH/KABLOSUZ ERİŞİM NOKTASI/ACCESS POINT).
Bunun nedeni hakkında emin olmamakla birlikte iki sebepten şüpheleniyorum;
Yoğun anahtarlama (software process) sonrası aşırı ısınan elektronik bileşenlerin (CPU/RAM) router yazılımının kararlılığını bozup kilitlenmesine neden olması.
Cihazın yeterli kalitede gerilim regülasyonu yapamayan veya normalden düşük güçte bir besleme adaptörü ile çalıştırılması.
Raspberry Pi‘nin cronjob’ına aşağıdaki betiği koyup cihazı düzenli aralıklarla yeniden başlatmanın iyi bir fikir olacağını düşündüm.
Linux belleği verimlilik adına en etkin şekilde (belleğin tamamına yakınını) kullanmaya çalışır. Bu nedenle top ve free komutları ile göreceğiniz yüksek bellek kullanım değerleri aslında çalışan programlardan değil önbelleklenmiş verilerden kaynaklanır. Çünkü Linux RAM’in tamamını kullanmaya çalışır. Linux ayrıca yavaş depolama aygıtlarının (flash veya disk) tanımlayıcı verilerini de RAM’de tutar. Çünkü gerektiğinde bu verileri RAM’den okumak çok daha hızlıdır. Linux çekirdeği özel bir proc dosyası ile RAM kullanımı hakkında değerli bilgiler sunar bu dosya /proc/meminfo‘dur.
WordPress çok pratik bir güncelleme sistemine sahiptir. WordPress çekirdeğini, eklentileri ve temalarınızı bir tıklamayla kolayca güncelleyebiliyorsunuz. Fakat bir eklentinin kodları üzerinde bir değişiklik yapmışsanız bu özellik bir dezavantaja dönüşebilir. Kazara yapacağınız güncelleme, eklentide yaptığınız değişiklikleri de yok edecektir. Aşağıdaki kodu yerleştireceğiniz eklenti güncellemeler dışında kalacaktır.
CloneZilla ağ veya yerel bilgisayar üzerinden disk/bölümleri yedeklemenizi (imaj alma) ve geri yüklemenizi (restore) sağlayan açık kaynak kodlu ücretsiz bir yedekleme yazılımıdır. CloneZilla’nın indirme sayfasına girdiğinizde birkaç değişik sürümün olduğunu göreceksiniz, aşağıdaki tablo size hangi sürümü indireceğiniz konusunda yardımcı olacaktır.
CloneZilla’nın i486 sürümü tüm bilgisayarları boot edebilir (486 ve üzeri bilgisayarlar) fakat 4GB üzerindeki RAM’i görmez. Eğer Intel/AMD 686 üzeri (yani 32bit’lik mimaride) bir bilgisayarınız varsa ve CloneZilla ile 4GB üzeri RAM’i kullanmak istiyorsanız PAE yani uzatılmış fiziksel bellek alanı desteğine sahip sürümü kullanmalısınız bu sürüm ayrıca çok çekirdekli işlemcileri de destekler. Bu yönüyle PAE imaj işlemlerinin daha çabuk gerçekleştirilmesini sağlar.
Clone Zilla’nın Amd64 sürümü de, x86-64 tabanlı bilgisayarlarda çalışmak üzere derlenmiştir. 64 bit’lik bir mimariye sahip bilgisayarınız varsa AMD ve Intel olmasından bağımsız olarak bu sürümü kullanabilirsiniz. Ayrıca bilgisayarınız UEFI bir BIOS’a sahipse (2010 sonrası üretilen bilgisayarlar çoğunlukla UEFI’dir) kullanabileceğiniz tek sürüm AMD64 sürümüdür. Güncel bilgiye şu sayfadan ulaşabilirsiniz:
686 altı bir işlemciniz varsa 64 calısmaz o nedenle ayrı bir sürüm var.
freeSSHd, openSSH ve cygwin openSSH”a göre güzel ve kolay bir alternatif. Windows için sistem tepsisinden ayarları yönetebileceğiniz bir de ayarlama arabirimi bulunuyor. freeSSHd”nın kurulumu nispeten kolay olmasına rağmen kurulum ve temel ayarların, özellikle de putty-keygen ile public key kimlik doğrulamanın anlatıldığı döküman yardımınıza koşabilir.
Putty ile parola girmeden sunucuya SSH bağlantısı açmak için putty.gen ile 2 adet anahtar üreteceğiz. Birbirinin eşleniği olan olan PrivateKey (özel anahtar) ve PublicKey (açık anahtar) adındaki iki anahtardan yararlanacağız. Bu anahtarları üretmek için putty projesi ile birlikte geliştirilen puttygen (key generator) programını kullanacağız.
Ters tünel güvenlik duvarı veya nat arkasındaki bilgisayarlara bağlanabilmek için kullanılıyor. İşin ana fikri şu; biz güvenlik duvarı arkasına bir bağlantı açamayabiliriz fakat o bize açabilir. Yani bağlantıyı ilk başlatan karşı taraf olursa bağlantı gerçekleşir. SSH ile ters tünel açmak için -R parametresi kullanılıyor. Bu parametrenin başında öncelikle tünel açılacak karşı tarafın ip:port tanımı yapılıyor. Aşağıdaki şekilden de görebileceğiniz gibi senaryomuzda Bilgisayar-1 ve Bilgisayar-2 söz konusu. Bilgisayar-1 duvar arkasında yer alıyor. Bağlantıyı başlatacak olan da bu bilgisayar. Bu örnekte her iki tarafta da SSH sunucusunun bulunması gerekiyor aksi takdirde tünel açılamayacaktır. Şekli inceleyin.