Raspberry Pi’ın elektronik baskı devre kartı (PCB) geliştirilirken, arızaların teknisyenler tarafından kolayca tespit edilebilmesi için PCB’nin alt yüzeyine çok sayıda sınama noktası (test pad) yerleştirilmiştir. Bir ölçü aleti (multimetre) direnç ve DC voltaj kademelerinde kullanılarak arızanın kaynağı hızlı bir şekilde bulunabilir. Raspberry Pi 3 devre kartının alt yüzeyinde yer alan bazı sınama noktaları (PPxx) aşağıdaki fotoğrafta gözükmektedir.
Raspberry Pi 3’ün alt katman (bottom copper) görünüşü
Aşağıda bir listesi yer alan sınama noktalarında ölçme yaparken, ölçü aletinin GND terminalinin Raspberry Pi’ın şasesine (header pin 6 veya konnektörlerin metal gövdesi) bağlı olduğu varsayılmıştır. Voltaj ölçümleri Raspberry Pi’a enerji bağlı ve çalışır halde iken, direnç ölçümleri ise Raspberry Pi’ın enerjisi bağlı olmadan gerçekleştirilmelidir.
- P1-2: Vdd’dir. Micro-USB güç girişi doğrudan buraya bağlıdır. Ölçü aleti DCV kademesinde iken 5V göstermelidir.
- PP3-6: Şasedir. Ölçü aleti direnç kademesinde iken 0 ohm göstermelidir.
- PP7: Ölçü aleti DCV kademesinde iken 5V göstermelidir. Voltaj alınamadığı durumlarda PP35 voltaj sağlıyorsa U14 (BCM857BS) entegre devresi veya Q3 (DMG2305UX) diyotu arızalı demektir.
- PP8: Ölçü aleti DCV kademesinde iken 3.3V göstermelidir. Aksi takdirde 3.3v regülatörü veya sigortası arızalı demektir.
- PP9: Ölçü aleti DCV kademesinde iken 1.8V göstermelidir. Aksi takdirde 1.8v regülatörü veya sigortası arızalı demektir.
- PP10: Ölçü aleti DCV kademesinde iken 3.3V göstermelidir. Aksi takdirde güç kaynağı yeterli gücü sağlayamıyor demektir.
- PP13: Ölçü aleti DCV kademesinde ve ACT’ LED i aktif iken 2v pasif iken 3.3v göstermelidir.
- PP20: U9 etiketli RT9741CGV voltaj anahtarının çıkışına bağlıdır. Ölçü aleti DCV kademesinde iken 5V göstermelidir.
- PP21: Reset işlevi girişidir. Ölçü DCV kademesinde iken 0V’tan yüksek bir değer göstermelidir. Aksi takdirde yeniden başlatma (reset) düğmesi işlevi çalışmayabilir.
- PP25: Sol hoparlör ses çıkışıdır (AUDIO_L).
- PP26: Sağ hoparlör ses çıkışıdır (AUDI_R).
- PP35: Vdd’dir. Micro-USB güç girişinin sigorta çıkışıdır. Ölçü aleti DCV kademesinde iken 5V göstermelidir. Aksi takdirde F1 etiketli otomatik sigorta bozulmuş demektir.
- PP58: İşlemci voltaj regülatörünün geri besleme ucudur. İşlemcinin çalışma voltajına göre değişen değerler okunmalıdır. Bu sınama noktası U16 etiketli (RT8088AWSC) işlemci voltaj regülatörüne bağlıdır. Ölçü aleti DCV kademesinde iken 0.8v ile 1.4v aralığında değerler okunmalıdır. Değer okunmuyorsa sorun enerji besleme hattında veya voltaj regülatörlerinde olabilir. PP7-10 ve PP35 test noktalarından geriye giderek kontrollerini gerçekleştirin.
Elektronik arızaların tespit edilmesi konusu ayrı bir uzmanlık konusu olmakla birlikte temel elektronik bilgisi olanlara tavsiye edebileceğim temel arıza teknikleri aşağıdaki gibi olabilir. Bunların haricinde ileri düzey bir arıza tespiti için faydalı olabilecek Türkçe kaynaklardan Önder Şişer’in “Elektronikte Arıza Bulma ve Giderme Teknikleri” kitaplarını (1. ve 2. cilt), ayrıca yazarın youtube seminer video’larını[1] izlemenizi tavsiye ederim. Bu konudaki nadir kitaplardan birisi de Şerafettin Arıkan’ın “Elektronik Devrelerde Hata/Arıza” adlı kitabıdır. Ölçümleri yapmak için kullanmanızı tavsiye edebileceğim ölçü aletlerinden birisi de fiyat, özellik ve başarımı ile ön plana çıkan Vichy VC99[2] olabilir.
- Bir büyüteç aracılığı ile kartın ön ve arka yüzünde kızaran/yanan devre elemanları ve yolları var mı bakın.
- Göz ile kontrol ederek elektrolitik kondansatörlerde şişme ve sızdırma var mı bakın.
- 0 ohm ’luk smd dirençlerinde (sigorta dirençleri) ve smd sigortalarda açık devre olup olmadığına bakın.
- Ölçü aletinizi diyot konumuna alarak SMD kondansatörlerde kısa devre olup olmadığına bakın.
- Ölçü aletinizi diyot konumuna alarak smd MOSFET’lerde kısa devre olup olmadığına bakın.
[1] Önder Şişer seminer videoları: https://goo.gl/YU1KU6
[2] Vichy VC99 ölçü aleti: https://goo.gl/dsscm3
